Sporcu gelişimi her dönemde kişilerin zihinsel fiziksel ve ruhsal tüm gelişimleri açısından önemli etkenlerden birisi olmuştur. Pek çok spor tarzı ile farklı sporcu branşları ortaya çıkmış, kişiler kendi ilgi alanları doğrultusunda ve fiziksel yatkınlıkları baz alarak belli skorlara yönelmiştir. Peki sporcu gelişimi neden önemlidir?
Her şeyden önce spor, disiplin ve devamlılığı önceleyen bir alan olduğu için, bir sporcunun gelişimi açısından bu devamlılık ve disiplin etkenleri her açıdan önemlidir. Gerek fiziksel etkinlik kazanmak için gerekse de ruhsal olarak pek çok sorunun üstesinden çözüm odaklı gelebilmek açısından belli bir disiplin kurmak önemlidir
Uzun vadeli sporcu gelişim aşamaları açısından bakıldığından pek çok şey söylemek mümkündür. Bu alanda pek çok ülkede etkili uygulama alanlarının olduğu görülmektedir. Bu yüzden hakkında pek çok araştırma yapılmakta olan konu dahilinde sporcuların hangi alanda daha rahat yetişebileceğine dair belli tespitleri yapmak adına farklı yetenek modelleri üzerinde durmakta ve sporcuların uzun süreli gelişimleri açısından belli araştırmalar sürdürülmektedir.
Bunların başlıcası DMSP olarak ifade edilen spor katılımlı gelişim modeli ve uzun süreyi kapsayan sporcu geliştirme modeli bulunmaktadır. Yine aynı zamanda uzun süreli sporcu gelişimi etkinliği de bunlara dahildir.
Sporculara fayda sağlandığı bilinen bu alanların değişik faydaları olduğunu söylemek mümkündür. Oluşturulan araştırmaları ait veriler, pek çok evreyi ön plana çıkarmakta ve yaş aralıklarını belirlenmesini sağlamaktadır. Günümüzde belli sporlara belli yaşlarda başlayabileceğini öngören bilgiler genelde bu şekilde elde edilmektedir.
Sporcu gelişiminde temel etkenler bakımından çok sayıda unsuru bir arada değerlendirmek mümkündür. Özellikle fiziksel zihinsel ve ruhsal gelişim evreleri bunlar açısından önemli noktalardır.
Genel olarak ergenlik dönemindeki büyüme süreci, ergenlik sonrası süreç ve erken yetişkinlik olarak ifade edilen aşamalar dikkat çeker. Bu anlamda başarılı içerikleri elde etmek için pek çok araştırma yapılmış ve hala yapılmaya devam etmektedir.
Konu kapsamında pek çok farklı kavram karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan birisi aktif başlangıç aşamasıdır. Beyin gelişiminin en fazla olduğu kabul edilen süreç olan aktif başlangıç aşamasında beyin pek çok şeyi öğrenmeye hazır durumdadır. Dolayısıyla uzun vadeli sporcu gelişiminin aşamaları noktasında bu dönemler büyük önem arz eder.
LTAD modeli yine bu kapsamda ön plana çıkan tanımlardan birisi olmaktadır. Bu modelde mevcut sporcular gelişim evreleri ve biyolojik yaşları değerlendirilerek çeşitli sporcu antrenman programlarını hazırlanmaktadır. Bu model içerisinde sporcuların pek çok evreleri göz önünde bulundurulur ve özelleşen branşlara yönelik farklı antrenmanlar planlanır.
Erken özelleşen branşlar; çocukların eğlendiği ve pek çok içerik geliştirdiği; farklı çevreleri tanımaları konusunda yönlendirdikleri bir ömre olarak değerlendirilen erken özelleşme modelindeki ilaçları kapsar.
Koşma, yüzme, kol ve bacak hareketi gibi temel vücut hareketlerinin bütünü ya da bir bölümünü içeren çok sayıda spor dalı içindeki aktiviteler fiziksel aktivite sınıfına girer. Bunun yanı sıra özelleşme ilkesi bir diğer adıyla bireysellik ilkesi her kişinin belli sporları ve aynı hareketlere vereceği bünye tepkisinin farklı oluşunu ifade eder.
Dolayısıyla bir spor aşamasında vücuda belli bir yük uygulandığı için, hangi sporun hangi kişi de nasıl bir etki yaratacağını bilmek önemli bir nokta. Bununla birlikte geç özelleşen branşlar da konu dahilinde mevcut olmaktadır.
Antrenman gelişimine dair evreler de bu anlamda araştırılan konulardan birisidir. Akut, hızlı, kümülatif, gecikmiş, parça ve kalıcı olarak ifade edilen süreçleri içerir. Bunlar egzersiz esnasında, egzersiz sonrasında, devam eden egzersiz durumunda, belirli bir süre sonra, tek bir antrenman süreci ve adaptasyon sonrası koruma evrelerini içerir.
Bilimsel uygulama açısından spor uygulamaları yine kişiye göre hangi spor çeşitlerinin belirleneceği konusunda önemli bir etkendir. Bilimsel uygulamalar içerisinde spor temel iki bölüme ayrılmaktadır. Kitle ve toplum sporu başta olmak üzere yarışma olarak tanımlanmaktadır. Zirve ya da yarışma sporu olarak tanımlanan alanda profesyonellik bulunmaktadır.
Spor geçmişten bugüne belli bir rekabete barındırmakta birlikte kişinin kendi sınırlarını yükseltmesi ve aşması noktasında daha büyük öneme sahiptir. Dolayısıyla spor yapılırken manevi olarak temel amaç kişinin kendi yeteneklerini geliştirmesi ve aşması unsurudur.
Artık tüm dünya çapında ve ülkemizde sporun önemi bilinmekte ve gelişim süreçlerini dikkat verilmektedir. Çünkü çocukluk süreci başta olmak üzere yaşamın tüm aşamalarında uzun vadeli spor odaklı bir bakış açısı elde etmek önemli olmaktadır. Bu durumun önemi yakın zamanda daha fazla anlaşılmış ve uygulama bünyesinde çeşitli araştırmalar yapılmaya başlanmıştır.
Sporcu gelişimi açısından pek çok farklı etken devreye girmektedir. Ergenlik çağındaki büyüme döneminde sporcunun gelişimi ayrı bir önem arz ederken; yarışma amaçlı antrenmanlarda kazandığı ergenlik sonrası süreçteki spor etkeni farklı bir değer arz etmektedir. Bu nedenle her aşama kendi içerisinde özel ve değerlidir.
Dolayısıyla sporun belli süreçlerde yapılması yerine hayat boyu değerli bir alan olarak görülüp yatırım yapılması önemlidir. Her yaşam evresinde ayrı öneme sahip olduğu ifade edilebilir. Bununla birlikte erken yetişkinlik olarak ifade edilen kazanmak amacıyla antrenman şeklinde de adlandırılan değer de her aşamada uzun vadeli sporcu gelişimi açısından önemlidir.
Uzun vadeli sporcu gelişimi kısaltılmış adıyla LTAD modeli olarak tanımlanabilir. Bu etken kronolojik olarak yaş durumunun tersine olgunlaşma kavramı ile birlikte bir gelişim sağlamayı amaçlar ve bu tarz bir bakış açısını benimseyen spor topluluklarının ilgi alanındadır.
Eğitim programlarının sadece kronolojik yaş temel alınarak diğer olgunluk aşamaları göz ardı edilecek şekilde verilmesinin yanlış olduğu üzerinde durulur. Fiziksel hareket kabiliyeti ve sporcunun gelişimi açısından belli etkenleri dikkat etmekte fayda vardır.
Uzun vadeli sporcu gelişimini temel alan bu bakış açısında önemli noktaların başından yetenek ya da katılımı geliştirilmesi aşamasına bağlı olmadan pekçok sürecin yürütülmesi aşamasında kronolojik yaş etkeni yerine biyolojik olgunlaşmanın dikkate alınması gerektiği üzerinde durulmaktadır.
Burada aslında kişiye özel spor bilinci geliştirmeye amaçlamak hedeflenir. Bu alanda atletik gelişim programı adı altında belli aşamalar uygulanmaktadır. Bu anlamda kas gücü ve hareket kabiliyeti geliştirmeye odaklanılır.
Her kişinin özellikle çocukların gelişim dönemleri farklılık arz ettiği için; yaş unsuru dışında olgunluk etkenine bağlı olarak spor seviyesinin belirlenmesi gerektiğine dair fikir sunan uzun vadeli sporcu gelişimi mantığında çok farklı ayrıntı devreye girmektedir.
Sporcu gelişimi ve başarılı süreç yönetmek adına soru ve bilgi alma talepleri için; ondersaday.com internet adresi üzerinden; Önder Saday Spor Merkezi ile kolaylıkla iletişime geçebilirsiniz. Spor merkezinde yer alan uzman kadro eşliğinde; kişiye özel istenilen pek çok spor içeriğine ulaşabilirsiniz.
Sporcunun gelişimi ve pek çok faktör göz önünde bulundurularak; istediği alanlarda eğitim alması sağlanmaktadır. Sporcuların gelişimi ve sağlıklı bir yaşam süreci kurmak adına; sporun yaşam boyu uygulanabilecek oldukça faydalı bir alan olduğunun bilincinde olmak ve buna yönelik çalışmayı sürdürmek önemlidir.